Zo werd het Europese programma van de VVD diervriendelijker

Dankzij een enthousiaste en groeiende groep liberale dierenvrienden komt er steeds meer aandacht voor dierenwelzijn in de verkiezingsprogramma’s van de VVD.

Ten tijde van het kabinet-Rutte III steunde de VVD-fractie in de Tweede Kamer nog maar 9 procent van de moties voor dierenbescherming, meestal ingediend door de Partij voor de Dieren. In de vorige regeerperiode steeg dat aandeel naar vier op de tien.

Mede dankzij de VVD is er een ‘positieflijst’ gekomen van 30 zoogdieren die als hobby- of huisdier mogen worden gehouden. Dieren die gevaarlijk zijn, ziektes kunnen overdragen of ingewikkelde verzorging vereisen, en dus niet op de positieflijst staan, mogen vanaf 1 juli niet meer aan particulieren worden verkocht.

De fok van, en handel in, dieren met schadelijke uiterlijke kenmerken is ook mede op initiatief van de VVD niet meer toegestaan. Zoals honden met te korte snuiten, die permanent kortademig zijn, en katten met vouworen. Erik Haverkort trok hier in de vorige Tweede Kamerperiode samen met de PvdD in op.

Dankzij amendementen op het Europese verkiezingsprogramma, stelt de VVD nu voor om beide maatregelen in heel Europa te nemen. In het geval van de positieflijst zouden we, naast zoogdieren, ook hobbymatig bezit van amfibieën, reptielen en vogels willen reguleren.

Geen wilde dieren meer in het circus

Wilde dieren, zoals beren, leeuwen en olifanten, horen geen kunstjes te doen om mensen te vermaken. Meer dan 50 landen hebben het gebruik van (wilde) dieren in circussen al verboden, ook Nederland. Een aantal EU-lidstaten blijft echter achter, waaronder Duitsland. Gelukkig pleit het VVD-programma voor een Europees verbod. Ook stelt de VVD voor om dierproeven tegen te gaan door meer samen te werken op het gebied van onderzoek in de EU.

Nederland staat sinds 2021 het fokken van dieren voor hun vacht — bont — niet meer toe. Om niet te importeren wat we in Europa niet mogen produceren, was een amendement op het programma ingediend om de invoer van bont te verbieden. Dat ging het hoofdbestuur iets te ver: daarmee zou ook de import van vachten uit ‘duurzame jacht’ worden verboden. In het programma wordt de tekst specifieker: een verbod op de productie en import van bont uit bontfokkerijen, die in 20 van de 27 lidstaten al verboden zijn.

Dierwaardige veehouderij

In het programma voor de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar sprak de VVD zich nadrukkelijk uit voor een dierwaardige veehouderij en tégen medisch onnodische ingrepen bij dieren, zoals het onthoornen van kalveren en het afknippen van varkensstaarten. Dat laatste naar aanleiding van een amendement dat op het congres 67 procent steun kreeg.

Het conceptprogramma voor de Europese verkiezingen bevatte geen specifieke voorstellen om het dierenwelzijn in de veehouderij te verbeteren. Twee amendementen daartoe werden aanvankelijk ontraden, maar na de digitale behandeling van de amendementen maandagavond wisten we op alle twee nog een compromis te bereiken met de programmacommissie.

Eén amendement stelde een verbod voor op diertransporten van en naar buiten de EU. Veetransporten zijn gehouden aan Europese regels, maar de naleving laat te wensen over. Duitsland heeft de export van levende dieren naar landen buiten de EU reeds verboden.

Dat ging het hoofdbestuur te ver, die onder meer wees op handel tussen Oekraïne en naburige EU-lidstaten. Wel waren zij bereid transporten van en naar landen buiten de EU te houden aan dezelfde regels die gelden voor transporten binnen de EU, zoals een maximumduur en geen transporten bij te hoge of te lage temperaturen.

Wat dit voor ons lastig maakte, is dat de Europese Commissie heeft voorgesteld transporten over zee niet mee te tellen in de maximale reisduur. Terwijl juist transporten over zee vaak in gebreke zijn: in 2019 bijna negen van de tien. Schepen dobberen soms wekenlang op de Middellandse Zee rond wanneer blijkt dat er zieke dieren aan boord zijn.

We stelden de handreiking vanuit het hoofdbestuur echter op prijs. Ook moesten we natuurlijk rekening houden met de kans dat het amendement op de Algemene Vergadering van zaterdag had kunnen worden weggestemd. Vandaar dat we als indieners met het tegenvoorstel akkoord zijn gegaan.

Verbod op kooien

Dezelfde overweging speelde bij een verbod op kooien. Driekwart van de Nederlanders die in 2021 op de VVD stemde, wil dat dieren niet meer in kooien worden gehouden, bleek vorig jaar uit een peiling van Kieskompas in opdracht van de Dierenbescherming en de Dierencoalitie.

In Nederland zijn legbatterijen uitgefaseerd. Wel gebruiken de meeste varkenshouders nog kraamkooien. In andere lidstaten komen beiden veel voor en worden ook eenden, ganzen en konijnen in veel te kleine hokken gehouden. Een algeheel verbod bleek niet haalbaar. Wel zal het VVD-programma zich uitspreken tegen kooien wanneer die niet in het belang zijn van het dier. Wat ons betreft een meer dan redelijk compromis.

De wijzigingen in het programma bij elkaar zijn een enorme verbetering ten opzichte van vijf jaar geleden. Toen stond er nauwelijks iets over dierenwelzijn in het Europese verkiezingsprogramma van de VVD. De toevoegingen in dit programma en het Tweede Kamerprogramma van vorig jaar sterken ons als liberale dierenvrienden. Het laat zien dat er binnen de VVD oor naar is om dieren meer aandacht te geven.

Michael van Os de Man is één van de initiatiefnemers van Liberale Dierenvrienden.