Wie beschermt ons vaasje tegen Wilders?

Door Martijn Jonk

PVV, VVD, NSC en BBB voeren momenteel gesprekken over een regering van deze vier partijen in enige vorm. Of de poging gaat slagen lijkt nog ongewis. Evenmin is duidelijk wat het gesprek over de ‘de rechtstaat’ heeft opgeleverd. Wilders heeft wel al te kennen gegeven wat zijn opstelling is: hij is een democraat en omarmt de (grond)wet en internationale verdragen. Als royaal gebaar legde hij een paar krankzinnige wetten op de plank. Natuurlijk, hij wil wel wetten veranderen, maar allemaal heel democratisch. Is dat voldoende? Nee. Het gesprek over de rechtsstaat doet er namelijk helemaal niet toe. Wat Wilders ook zegt, de PVV is een inherent anti-democratische partij die de liberale samenleving zoals we die kennen wil beschadigen en uithollen en veranderen in een autoritaire-.

Een paar verkiezingscampagne geleden had de VVD het over Nederland als een teer vaasje. Een vaasje waar we dus voorzichtig mee om moeten gaan, dat we moeten beschermen, omdat het hartstikke breekbaar is. En hoe cheesy ook, het beeld klopt. Een liberale democratie is teer en verdient het om met zorg te worden beschermd en onderhouden. Zoiets leg je niet in handen van lui die er -uit cynisme en overtuiging- met een hamer naar zwaaien. Dat is dan ook precies de reden dat regeren met de PVV, in welke vorm dan ook, gevaarlijk is en onwenselijk voor een liberale partij.

De gevolgen van radicaal-rechtse partijen die aan de macht komen zijn helaas op veel plekken in de wereld maar al te zichtbaar. En ze gaan niet zomaar weer weg. Er zijn in de nog prille opkomst van hedendaags radicaal-rechts genoeg voorbeelden dat deze partijen prima aan de macht kunnen blijven, ook al maken ze nooit waar wat ze beloven. Kijk naar Trump die goede kaarten heeft om dit jaar weer tot president van de Verenigde Staten te worden verkozen. Of (tot voor kort) Polen, Hongarije, Italië. Radicaal-rechtse partijen hebben namelijk altijd wel een schuldige die belet dat je gratis kunt wonen, tanken, zorgen en eten. Een deep-state, Europa, rechters, ambtenaren, de Raad van State, politieke partijen waarmee ze in een coalitie zitten, Marokkanen, de media. Radicaal-rechtse partijen verkopen hun symbolische daden effectief, blijven in hun retoriek altijd de outsider en wijzen onderwijl naar een eindeloze rij imaginaire vijanden. En het verdrietige: ze weten een grote groep kiezers vast te houden in -om Wiegel te citeren- hun politiek van de illusie. Radicaal-rechtse partijen vallen niet door de mand, want voor hen lijkt de politieke zwaartekracht niet op te gaan.

Het wijzen naar vijanden is niet zonder gevolgen. Het leidt tot de polarisering die de politiek en daarmee ons land beetje bij beetje lam legt. Woorden en symbolische politieke daden kunnen op zichzelf al gevaarlijk zijn; er is geen enkele reden om aan te nemen dat het bij woorden blijft. Radicaal-rechtse partijen zijn cynisch: ze weten dat ze knollen voor citroenen verkopen en doen dit met liefde. Maar ze willen wel degelijk hun autoritaire ideeën ten uitvoer brengen. De volkswil moet immers worden uitgevoerd en daarvoor zijn autocratische middelen nodig. Rechters worden gekortwiekt, media aangevallen of beknot en wetenschap in twijfel getrokken. Voor zover radicaal-rechtse partijen al in het gareel worden gehouden door anderen -kijk immers naar Italië, zult u zeggen-, wordt deze dam van weldenkendheid, met iedere Europese regering die ten prooi valt aan een radicaal-rechtse partij, verder verzwakt. De gelegenheid maakt de dief.

Het einde van een liberale democratie gebeurt niet met een pennenstreek, het is eerder een ‘dood door duizend sneden’. De PVV brengt bewust en met opzet schade toe aan het democratisch fundament van onze samenleving. En baant tevens de weg voor nog radicalere partijen. Het zit in de vezels van liberale partijen om te strijden tegen autoritaire- en antidemocratische partijen. Radicaal-rechtse partijen, zoals de PVV, bevinden zich niet gewoon een beetje meer rechts van de VVD op de politieke meetlat, ze zitten simpelweg op een andere lat. Een heel ander glibberige helling waar je niet op terecht moet willen komen.

De VVD daarentegen is een liberale partij die zichzelf tot doel heeft gesteld om de democratische rechtstaat, de vrijheid en gelijkwaardigheid van burgers en de internationale rechtsorde te beschermen.

Wilders heeft geen spijt. Hij is geen ander mens en de PVV is geen andere partij. Het is een partij die rechters en media aan banden wil leggen, groepen hun rechten af wil nemen en religieuze boeken wil verbieden. Het is een partij die internationale samenwerking wil saboteren en een voorliefde heeft voor autoritaire staten die niets liever willen dan de wereld in chaos storten. Dat is geen partner voor de VVD.

VVD-ers zijn optimistische, pragmatische mensen. En veel van mijn partijgenoten kijken met eenzelfde pragmatiek aan tegen de samenwerking met de PVV: het zijn nuttige zetels in de Kamer die fatsoenlijk rechts beleid aan een meerderheid kunnen helpen. Zoals meer grip op migratie. Hiermee ontkennen ze het gevaar dat we lopen wanneer we een radicaal-rechtse partij aan de macht helpen. Dit is geen moment voor pragmatisme. Dit is het moment om het tere vaasje dat onze liberale democratie is, te beschermen.

Door Martijn Jonk — VVD-lid, voormalig landelijk voorzitter JOVD